Üniversite eğitimi, birçok genç için gelecek planlamasının temelini oluştursa da, değişen iş piyasası dinamikleri bazı bölümlerden mezun olanların iş bulma oranlarını ciddi anlamda etkilemektedir. 2025 yılında, hem en çok mezun veren hem de en çok işsiz kalan bölümleri ve bu duruma yol açan nedenleri sizler için derledik.
1. İşletme ve İktisat
Son yıllarda, İşletme ve İktisat bölümleri, üniversitelerin en fazla kontenjan ayırdığı alanlardan biri olmuştur. Ancak bu alanlardan mezun olan kişiler, sektördeki yoğun rekabet ve otomasyon kaynaklı iş kayıpları nedeniyle iş bulmakta zorlanıyor.
Nedenler:
- Mezun sayısının iş piyasası ihtiyacından çok daha fazla olması.
- Muhasebe, finans ve pazar araştırması gibi işlevlerin yapay zekâ sistemleriyle otomatikleştirilmesi.
2. Mühendislik (Bazı Alanlar)
Özellikle çevre mühendisliği, endüstri mühendisliği ve inşaat mühendisliği gibi alanlardan mezun olanlar, sektördeki durgunluk nedeniyle çok sayıda işsiz mezunla karşı karşıya.
Nedenler:
- Yeni projelerin azalması ve pandemi sonrası ekonomik daralmalar.
- Teknoloji alanında spesifik uzmanlık gerektiren yazılım ve veri mühendisliği gibi bölümlerin öne çıkması.
3. Eğitim Fakültesi (Bazı Branşlar)
Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih, Coğrafya gibi branşları kapsayan bölümlerden mezun olan öğretmen adayları, atanma kontenjanlarındaki yetersizlik nedeniyle ciddi bir işsizlik sorunuyla karşı karşıya kalıyor.
Nedenler:
- Devlet atama kontenjanlarının daralması.
- Özel sektördeki maaş yetersizlikleri ve sınırlı iş olanakları.
4. Halkla İlişkiler ve Reklamcılık
Dijital dönüşümün etkisiyle, geleneksel halkla ilişkiler ve reklamcılık alanları ciddi bir değişim süreci yaşıyor. Mezunların çoğu, yeni nesil dijital becerilere sahip olmadıkları için istihdam edilmekte zorlanıyor.
Nedenler:
- Dijital pazarlama, sosyal medya yönetimi gibi alanların öne çıkması.
- Geleneksel medya ve basın yayın şirketlerinin kapanması veya daralması.
5. Sanat ve Tasarım
Sanat tarihi, grafik tasarım gibi bölümlerden mezun olan kişiler, sektörde iş bulma zorluğu yaşamaya devam ediyor. Bu alanların doğrudan ekonomik dalgalanmalardan etkilenmesi, mezunların şansını daha da azaltıyor.
Nedenler:
- Freelance çalışma modelinin yaygınlaşması.
- İşverenlerin daha az deneyim talep eden düşük maliyetli iş gücü arayışı.
6. Turizm ve Otelcilik
Turizm ve otelcilik bölümlerinden mezun olanlar, pandemi sonrası turizm sektöründe yaşanan dalgalanmalar ve artan rekabet nedeniyle iş bulma konusunda zorlanıyor.
Nedenler:
- Turizm sektöründeki mevsimsel dalgalanmalar.
- Dijital platformların bireysel seyahat planlamalarına olanak tanıması.
7. Ziraat ve Tarım Fakültesi
Ziraat ve tarım fakültesinden mezun olanlar, sektördeki modernleşme eksikliği ve küçük çapta faaliyet gösteren işletmelerin sınırlı istihdam kapasitesi nedeniyle iş bulma zorluğu yaşıyor.
Nedenler:
- Tarım sektöründe teknolojik yatırımların yetersizliği.
- Gençlerin bu sektöre olan ilgisinin azalması.
Nedenler ve Çözümler
Mezun Fazlalığı ve Piyasa Uyumsuzluğu: Birçok bölüm, piyasa ihtiyacından daha fazla mezun veriyor. Bu durum, iş arayan mezunlar arasında yoğun bir rekabet yaratıyor.
Değişen Teknolojik Dinamikler: Teknolojinin hızla gelişmesi, bazı geleneksel mesleklerin önemini yitirmesine neden oluyor. Özellikle yapay zekâ, robotik ve dijitalleşme, iş piyasasında ciddi bir dönüşüm yaratmıştır.
Çözüm Önerileri:
- Yeniden Eğitim ve Sertifikalar: Mezunların, teknolojik beceriler kazanmak için sertifika programlarına katılması önemlidir.
- Farklı Alanlara Yönelim: Mezunlar, mevcut alanlarını tamamlayıcı yeni bir uzmanlık alanına yönelebilir.
